Headings: Baldus de Ubaldis et al. — Consiliorum collectio I
Headings remarks and bibliography: V. Colli, Il Cod. 351 della Biblioteca Capitolare "feliniana" di Lucca; G. Vallone, La raccolta Barberini dei "consilia" originali di Baldo
M CCC LX, die XIII mense Iunii. Priores artium civitatis Perusii miserunt licteram Communi Tuderti, quod nullam novitatem facerent contra palatium emptum a Borganello Gaytoli, a Vanne et Lono Nutii, quam licteram portavit Angelus currerius
Incipit: ‘Puntus est talis inquiruntur per iudicem malleficorum communis Eugubii contra Jacobum Petrutii... visa inquisitione predicta et statutis de quibus supra fit mentio ...’
[Incipit of Baldus consilium ]
Incipit: ‘In Christi nomine amen. Videtur michi Baldo de perusio utriusque iuris doctori ...’
Explicit: ‘... Et ita consulo et ad fidem me subscripti et sigillo mei nomini sig[illavi].’
Consilium an civitas possit tollere iurisdictionem Castri Pergulae sibi subditi, et an ius exigendi passagium a dicto Castro per emptionem et per antiquissimam consuetudinem possit tolli per Communem Eugubii
Incipit: ‘Super primo puncto primo videmus, nam quae faciunt pro Communi Eugubii ...’
[The left margin]
In Christi nomine amen
[The same hand writes two abstracts in the left margin]
Incipit: ‘Et videtur quod non pluribus rationibus. Primo vigore dictorum ...’
[This text is said to be Allegationes ad Bartoli consilium by Cinus de Pistorio in the Vatican catalogue; such information seems to need to be verified as Cinus was Bartolus master and died 1336. So, it does not appear likely that he wrote additions to Bartolus.]
Consilium de missione in possessionem ab intestato non rationabiliter processa propter defectum iuditii
Incipit: ‘Punctus quaestionis super quo consilium postulatur infrascripta narratione proponitur, videlicet, quidam nomine Angelus condidit testamentum ...’
Consilium, an bona ingredientis ordinem praedicatorum acquirantur ipsi ordini
Incipit: ‘Praemissis quibusdam verbis beati Dominici fundatoris ordinis sui, quae formaliter talia sunt ...’
113 —
Content Analysis:
55v
Consilium utrum post mortem, casu fortuito, patrimonium diminutum sit, damnum debeat esse heredis per legata praestanda
Incipit: ‘Punctus quaestionis sic se habet, quidam in ultimis constitutus suum condidit testamentum, in quo sibi Titium ...’
114 —
Content Analysis:
56r
Consilium an si detur alicui curator ut furioso, prodigo, vel mentecapto, praesumatur iste verum et ita esse, et an teneat donatio a curatore facta
Incipit: ‘Factum, super quo petitur consilium tale est, quidam nomine Andreutius Venturoni Bengnatis de Iano habens quamdam suam nepotem ...’
115 —
Content Analysis:
56v
Consilium de quaestione, an quod ius servetur, quando decedens habet bona in diversis territoriis, extra territorium Aretii
Incipit: ‘Ex facto proponitur, quod ser Ranierus olim Pichini, oriundus de castro Metule ...’
116 —
Content Analysis:
57r
Consilium an quae tempora in causis appellationum tam civilium, quam criminalium, sint fatalia, adfinitiva, et interlocutoria
Incipit: ‘Quaeritur, quae tempora sunt fatalia in causis appellationum ...’
117 —
Content Analysis:
57v
Consilium an frater institutus in certa re et dicit testamentum inofficiosum possit agere ad supplementum
Incipit: ‘Factum tale est, quidam Petrus Bartholi Donati de Liany Montis Assisii suum condidit testamentum ...’
118 —
Content Analysis:
57v
Consilium de probatione spoliationis et possessionis preacedentis
Incipit: ‘Quidam clericus Mannutii decessit superstite filio massculo [sic] et filiis ...’
119 —
Content Analysis:
58v
Consilium an prior tempore per scripturam campsoris vel mercatoris praeferatur posteriori habenti publicum instrumentum cum hypotheca
Incipit: ‘Scriptura campsoris vel mercatoris etiam contra se facta, est scriptura privata de iure commun ...’
120 —
Content Analysis:
58v
Consilium de arbitrio officialium ad impositas faciendas
Incipit: ‘Utrum dicti officiales potuerunt dicto Nicholao providere et impositam facere ...’
121 —
Content Analysis:
59r
Consilium utrum lex, qua non utimur, habeat legis vigorem
Incipit: ‘Quod lege cavetur si consuetudine non habetur, proinde est ac si de eo lex lata non esset ...’
122 —
Content Analysis:
60r
Consilium an male appellatum sit contra sententiam doctoris Iacobi de Spoleto vicarii, eo facto quod ubi quis credit se heredem, credit bonorum detentionem vacuam posse auctoritate praetoris ingredi possessionem
Incipit: ‘In causa vertenti inter Vannutium accusatorem ex una parte et dominam Biancham et quosdam alios accusatos ...’
123 —
Content Analysis:
60r
Consilium an dos ab heredibus non sit petenda, quando refutatio et instrumenta a patre de dote uxoris iam antea facta sint
Incipit: ‘Punctus super quo consilium postulatur talis esse dignoscitur. Cum lix et quaestio esset et timeretur ad rem inter Iohannem et quemdam ser Angenum Valli ...’
124 —
Content Analysis:
61r
Consilium an substituti per verbum succedant et si aliqui morientur excludant matrem, praesupposito statuto quod disponit, quod succedant consanguinei ex parte patris
Incipit: ‘Punctus talis est, quidam nomine Nutus decessit condito testamento, quod vobis transmittitur ...’
125 —
Content Analysis:
61r
Consilium additum ad Iohannis de Canna Morto consilium "Punctus tali est, quidam nomine Nutus decessit condito testamento, quod vobis transmittitur [...]" in materiam substitutionis
Incipit: ‘Factum taliter narratur Nutus Ongoni condidit testamentum, in quo instituit suos heredes ...’
126 —
Content Analysis:
62r
Consilium an pupillaris substitutio a matre filio facta nulla sit
Incipit: ‘Factum tale est, domina Francisscha fecit testamentum sine scriptis, in quo dominam Filippam et Bartolomeam ...’
127 —
Content Analysis:
62v
Consilium an filius possit petere dotem matris, patre vivente et quomodo
Incipit: ‘Viso dicto puncto, qui duo revocantur in dubium. Primo, an Antonius possit petere dotem ...’
128 —
Content Analysis:
62v
Consilium an quis succedat pupillo, si nec a matre nec ab avia tutor ei petitus fuit, et an uxori debeantur alimenta dotis pos annum, pro tempore quo non esset cum heredibus viri
Incipit: ‘Factum sic narratur, nobilis milex dominus Iacopus de Serra fuit maritus domine Constanççie de Marchionibus ...’
129 —
Content Analysis:
63r
Consilium an, petitione tutoris non secuta, perdatur ius substitutionis et an perdatur legatum particulare, vel ius succedendi ab intestato
Incipit: ‘Factum tale proponitur, quaedam nomine Masola filia condam Mateoli Liburni habens quandam filiam ...’
130 —
Content Analysis:
64r
Consilium, an mandans dicatur interfector, et quis proprie dicatur interfector
Incipit: ‘Quia composicio fuit generalis, dico quod verbo generali omnia ...’
131 —
Content Analysis:
64r
Consilium an inter omnes possit fieri divisio, si unus provocat pluries ad divisionem
Incipit: ‘Ex una parte fuerunt duo compromittentes, ex altera unus tantum, tamen ...’
132 —
Content Analysis:
64v
Consilium an ad heredes mariti, mortua etiam uxore, pertineat ius adeundae hereditatis dotis, cum a filia renuntiatum sit
Incipit: ‘Factum tale est, quidam nomine Guitarellus fuit confessus se habuisse et recepisse pro dote domine Verdutie sue uxoris ...’
Consilium de civitatis iure, secundum loci originis rationem et domicilii
Incipit: ‘Factum tale est, premisso tenore cuiusdam rescripti sancte memorie domini [...] Et posito pro costanti, quod predicti Cavellinus Andreas et Biffania origine paterna ...’
Consilium, an Potestas Communis terrae Spelli, ducatus Vallis Spoleti, qui per antiquissimam consuetudinem sindacatus est per homines illius terrae, possit ex rescripto Thomae de Baractis de Parma, generalis sindacatoris omnium officialium Patrimonii sancti Petri in Tuscia et Spoletani ducatus provinciis, sindacari ab istius commissario contra consuetudinem
Incipit: ‘Poxito pro constanti, quod Comune Spelli, ducatus Vallis Spoleti consueverit ab antiquissimo tempore ...’
Consilium an filia, dotata admittatur ad successionem patris intestati, non existentibus filiis masculis, sed transversalibus
Incipit: ‘Factum tale est, quidam dominus Andreas Novellus milex de Assisio maritavit dominam Tomassam ...’
137 —
Content Analysis:
67v
Consilium an, si mater est minor tempore mortis mariti, et postea antequam pupillus pubes efficitur maior, privetur eius successione propter non petitum tutorem dicto pupillo, in pupillari aetate decedenti
Incipit: ‘Super eo, quod a me quaeritur, an si mater erat minor tempore quo maritus decessit filio pupillo ...’
138 —
Content Analysis:
68r
Consilium an creditor pupilli, vel habens cum eo bona communia in magna quantitate possit esse ipsius tutor testamentarius, et an suscipiendo vel administrando tutelam perdat ius crediti
Incipit: ‘An tutor in testamento relictus a patre filio impuberi possit esse tutor ...’
139 —
Content Analysis:
68v
Consilium an contrahens praesumatur tempore contractus aetatis legitimae, et si est minor et iuravit non potest venire contra
Incipit: ‘Cum ille, qui contrahit, praesumatur maior nisi probetur minor ut legitur ...’
140 —
Content Analysis:
68v
Consilium an propter decimas non solutas Castrum Plebis possi ecclesiastico interdicto subiici
Incipit: ‘Quia pro debito pecuniario non potest locus supponi eclesiastico interdicto ...’
141 —
Content Analysis:
69r
Consilium an valeat testamentum pupilli, et si non valet an confirmetur per sententiam iudicis
Incipit: ‘Quidam Nicolaus olim Ricardi domini Annoli de Narnea de bonis suis fecit et condidit testamentum ...’
142 —
Content Analysis:
69v
Consilium an habeat regressum de evictione unus ex fratribus, qui pro dote suae uxoris recipit in solutionem aliam rem, secuto compromisso et facta fine de dote
Incipit: ‘Factum tale est, quidam ser Angelus de Cortonia habuit tres filios videlicet Symonem, Iohannem et Tomam, qui Tomas decessit ...’
143 —
Content Analysis:
70r
Consilium an sententiae arbitri sit omnimodo standum, etiam quando data praesumptionum inefficacia, frater enormiter laesus sit
Incipit: ‘Factum proponitur sub hac forma, Titius et Mevius fratres succedentes de hereditate parentum ...’
144 —
Content Analysis:
71r
Consilium an obliget confessio, per quam probatur numeratio, sed non probatur causa
Incipit: ‘Quia per dictam confessionem rei non sit probatum mutuum aparere videtur ex eo ...’
Citta del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana Barb. lat. 1405
Open in Mirador
BIBLIOGRAPHICAL ANALYSIS
Unitary manuscript
Binding: original
Remarks: Blank leaves: 45-6r;
"I pezzi sono numerati ab antiquo da 1 a 142 o forse 143, ma vi è anche materiale non consulente. Le mani presenti sono diverse; né mancano postille baldesche; ma per lo più gli interventi sono d'un amanuense che usa la semigotica corsiva "i" che si avvicenda con la mano "g" (cc. 3; 20; 25-27 e altrove). Attestato anche Francesco di Baldo (es. 60r-64r). Dalla carta 65r alla fine scrive invece la semigotica pura "h" assai leggibile. Il carattere precipuo del Barb.lat. 1405 è negli argomenti marginali dei consilia, che sembrano vergati per lo più da Francesco di Baldo. La datazione del codice non è individuabile; ma dalla provenienza dei pezzi (Spoleto, Todi, Cortona etc.) si può congetturare un periodo perugino di Baldo" (Vallone).
Support material: paper
Collation: 1¹⁴[...]
Measurements: 300x230 mm
Extent (leaves): 71
SEMANTIC INDEXING
DATA SOURCE & REFERENCES
MS:
Citta del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana Barb. lat. 1405
Data source: Citta del Vaticano, Biblioteca Apostolica Vaticana Barb. lat. 1405
